سیتولوژی ادرار
https://virtualdr.ir/30666-urine-cytology/ منبع
سیتولوژی ادرار (Urine cytology) آزمایشی جهت بررسی سلولهای غیر طبیعی در ادرار است. از سیتولوژی ادرار، در کنار سایر آزمایش‌ها و روش‌های تشخیصی، برای تشخیص سرطان‌های دستگاه ادراری استفاده می‌شود. در این مقاله با تفسیر جواب سیتولوژی ادرار، کاربردهای این آزمایش و روند انجام آن آشنا شده و می‌خوانید که سیتولوژی چیست .
سیتولوژی ادرار عمدتاً در تشخیص سرطان مثانه کاربرد دارد، هرچند که می‌توان از آن در تشخیص سرطان‌های کلیه، پروستات، مثانه و مجاری ادرار نیز استفاده کرد.
در صورت مشاهدۀ خون در ادرار (هماچوری) ممکن است پزشک تست سیتولوژی ادرار را توصیه کند. از این تست همچنین در افراد مبتلا به سرطان مثانه، پس از پایان دورۀ درمان و برای تشخیص و بررسی عود سرطان مثانه استفاده می‌شود.
سیتولوژی چیست
سیتولوژی به بررسی سلول های بدن موجودات گفته می‌شود. امروزه سیتولوژی بیشتر در قالب سیتوپاتولوژی یا علم تشخیص بیماری ها به کمک سلول‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد.
کاربرد سیتولوژی چیست
سیتولوژی ادرار در کنار سایر آزمایش‌ها و روش‌های تشخیص سرطان‌های دستگاه ادراری، در این موارد کاریرد دارد:
- سرطان مثانه
- سرطان حالب
- سرطان مجرای ادراری
سیتولوژی ادرار می‌تواند بهترین راه تشخیصی سرطان‌های بزرگ و پرخطر مجاری ادراری باشد و ممکن است سرطان‌های دستگاه ادراری که به‌آرامی رشد می‌کنند را شناسایی نکند.
خطرات
ریسک آزمایش سیتولوژی ادرار بستگی به نحوه جمع‌آوری ادرار دارد. در بیشتر موارد، ادرار به طریق مستقیم و با ظرف استریل جمع‌آوری می‌شود که هیچ‌گونه ریسکی به‌همراه ندارد.
اگر ادرار با قرار دادن لوله توخالی (کاتتر/Catheter) در مجرای ادراری جمع‌آوری شود، خطر عفونت ادراری آزمایش‌شونده را تهدید می‌کند. در خصوص خطرات خاص روش‌های تشخصیصی و درمانی می‌توانید اطلاعات بیشتری را از پزشک خود دریافت کنید.
اقدامات اولیه
بهتر است زمان تست خود را به پس از اولین ادرار صبحگاهی موکول کنید.
از اولین ادرار صبح نمی‌توان برای سیتولوژی ادرار استفاده کرد؛ چراکه سلولهای موجود در مثانه ممکن است در طول شب تخریب شده‌باشند و آنالیز آن‌ها در آزمایشگاه دشوار باشد.
روند انجام آزمایش سیتولوژی ادرار
جمع‌آوری نمونۀ ادرار برای آزمایش
آزمایش سیتولوژی ادرار نیاز به نمونۀ ادرار دارد که اغلب با تخلیۀ مستقیم ادرار به داخل ظرفی استریل به‌دست می‌آید. در برخی موارد، نمونۀ ادرار با کمک لوله‌ای نازک و توخالی (کاتتر) تخلیه می‌گردد.
بررسی نمونۀ ادرار در آزمایشگاه
نمونۀ ادرار برای آزمایش توسط متخصص پاتولوژیست به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. پاتولوژیست سلولهای قابل‌مشاهده در نمونه‌های ادراری زیر میکروسکوپ علائم مرتبط با سرطان را بررسی می‌کند.
نتایج آزمایش سیتولوژی ادرار
پاتولوژیست نتایج آزمایش ادرار را برای پزشک ارسال خواهد کرد. هر آزمایشگاه از روش خاص خود را برای توصیف نتایج آزمایش سیتولوژی ادرار استفاده می‌کند. برخی از واژه‌های رایج در گزارش‌های پاتولوژیک عبارتند از:
- نمونۀ نادرست. به این معنی است که سلولهای ناکافی یا اشتباه در نمونۀ ادرار یافت شده‌اند. در این حالت ممکن است نیاز به تکرار تست سیتولوژی ادرار باشد.
- منفی. این معنی عدم وجود سلولهای سرطانی در نمونۀ ادراری بررسی‌شده است.
- غیرعادی با بی‌قاعده. به این معنی است که اختلالات سلولی در نمونه‌های ادراری مشاهده می‌شوند، اما این غیرعادی بودن سلول‌ها به اندازه‌ای نبوده که سرطانی تشخیص داده‌شوند.
- مشکوک. این اصطلاح می‌تواند نشان از غیرعادی بودن سلولهای ادراری داشته و بیانگر احتمال ابتلا به سرطان می‌باشد.
- مثبت. نتیجۀ مثبت نشان می‌دهد که سلولهای سرطانی در ادرار یافت شده‌اند.
آزمایش سیتولوژی ادرار به تنهایی قادر به تشخیص سرطان نیست.
اگر سلولهای غیرعادی یا سرطانی در سیتولوژی ادرار تشخیص داده‌شوند، احتمالاً پزشک توصیه به سیستوسکوپی و توموگرافی کامپیوتری (CT) برای بررسی مثانه و دستگاه ادراری خواهدکرد.